Akt 14, Akt 15 oraz Akt 16
są etapami budowy, które muszą zostać zrealizowane, zanim jego nowi właściciele będą mogli się do niego wprowadzić. Każdy z tych etapów musi zapewniać zgodność budynku z przepisami. Wydawanie poszczególnych aktów w procesie budowlanym jest opisane w jednym z rozporządzeń do ustawy o planowaniu przestrzennym. Wymagania różnią się w zależności od kategorii obiektu.
Akt 14
Pierwszym etapem jest Akt 14, który jest dokumentem odbioru budowy budynku. Jest wydawany gdy budynek osiągnie etap "stanu surowego". Ma on duże znaczenie, ponieważ jego otrzymanie poświadcza skorzystanie z prawa do budowy. Jest on sporządzany przez inwestora (dewelopera), inspektora nadzoru budowlanego oraz projektanta. Po jego uzyskaniu można przystąpić do notarialnego przeniesienia własności nieruchomości, a kupujący może uzyskać dokument potwierdzający jego własność - akt notarialny.
Akt 15
jest dokumentem stwierdzającym, że budynek jest całkowicie ukończony. Jest on sporządzany przez inwestora, wykonawcę robót budowlanych, osoby posiadające kompetencje techniczne dla wszystkich części projektu, osobę sprawującą nadzór budowlany, projektantów dla wszystkich części projektu, koncesjonariusza zgodnie z ustawą o energii i efektywności energetycznej, przedstawicieli firm eksploatacyjnych. Celem tego etapu jest ustalenie stanu i gotowości budowy do oddania do eksploatacji, jest to akt deklaratoryjny poświadczający, że budowa została wykonana zgodnie z zatwierdzonymi projektami. W praktyce oznacza to, że budowa zostaje przekazana przez wykonawcę zamawiającemu. Dokument podpisują zarówno właściwi urzędnicy, jak i właściciele obiektów w budynku. Akt 15 jest podstawą do sporządzenia Aktu 16 w celu ustalenia przydatności konstrukcji do użytkowania.
Akt 16
jest ostatnim etapem, który kończy budowę i poświadcza, że obiekt faktycznie nadaje się do oddania do użytku. Jest to zazwyczaj najbardziej wyczekiwany dokument przez nowych właścicieli mieszkań i domów. Kontrola na miejscu dotyczy legalności budynku, prawdziwości projektów oraz ich spójności a tym, co fizycznie znajduje się na miejscu.
Jeśli mówimy o budynkach od pierwszej do trzeciej kategorii (autostrady, drogi, obiekty niemieszkalne itp.), Akt 16 jest wydawany przez państwową komisję odbiorczą. Na podstawie Aktu 16, odpowiednia regionalna dyrekcja krajowego nadzoru budowlanego wydaje pozwolenie na użytkowanie.
Natomiast dla obiektów z kategorii od 4 do 6 (budynki mieszkalne i mieszane o niskiej i średniej konstrukcji, budynki willowe itp.), Akt 16 nie jest sporządzany, ale jest wydawane zaświadczenie o oddaniu do użytku przez odpowiedniego głównego architekta w gminie.
